Sinds het begin van mijn site ben ik er achter gekomen dat er veel mensen zijn die dit volgen. Sommige mensen doen dit alleen voor de foto’s en andere omdat ze van plan zijn “ooit” een keer een fotohut te huren, maar het idee hebben er nu niet genoeg over te weten. Een andere reden is dat ze vaak denken dat hun apparatuur hier onvoldoende geschikt is om mooie foto’s vanuit een hut te maken.
Zelf ben ik er wel van overtuigd dat een digitaal toestel al snel voldoende geschikt is om mooie plaatjes te maken. Daarom heb ik het getest. Ik heb hiervoor mijn eerste digitale toestel gebruikt met de volgende eigenschappen:
- Productspecificaties Canon 600d
- Type sensor APS-C
- Sensor formaat 22,20 x 14,80 mm
- Aantal megapixels 18 megapixels
- ISO waarde 100 - 6400 ISO
- Foto's per seconde 3,7 FPS
- Bestandsindeling RAW
- Geheugenkaartslot SD-kaart
- Lensvatting Canon EF
Als lens heb ik de Canon EF 55-250 mm F4.0-5.6 IS gebruikt. Ik heb de oude versie, er is ondertussen een nieuwere versie op de markt.
De 600d is een crop camera. Om het eenvoudig uit te leggen houdt dit in dat je het aantal mm van de lens moet vermenigvuldigen met 1,6. Dit houdt dus in dan ik in feite met een 90-400 mm lens aan het fotograferen ben.
Beperkingen
Nu dat we deze gegevens hebben kunnen we zien dat we een aantal beperkingen hebben.
Beperking 1
Het aantal mm van de lens is redelijk, maar niet overdreven veel. Het aantal mm bepaalt hoe dichtbij we het onderwerp kunnen halen. Dit houdt in dat een kleinere vogel op een beetje afstand het beeld nooit gaat vullen. De vraag is nu of dit erg is. Het zorgt er wel voor dat er iets minder detail van de vogel zichtbaar zal zijn.
We gaan de foto waarschijnlijk croppen. Bij het croppen gaan we met een fotobewerkingsprogramma een deel van de foto afsnijden zodat het onderwerp meer naar voren komt. Dit houdt in dat we een deel van de pixels die we tot onze beschikking hebben verwijderen en dus niet gebruiken. Kwaliteitsverlies dus.
Croppen heeft echter ook een heel groot voordeel. Je kunt op deze manier later achter je computer de compositie beter bepalen. Omdat we toch een deel van de foto gaan verwijderen kunnen we thuis op de pc rustig bepalen waar de vogel precies in het beeld komt te staan. We bepalen immers zelf of we iets van de onder- of bovenkant afhalen. Een goede compositie is erg belangrijk voor een mooie foto.
Beperking 2
De digitale camera heeft een beperkte iso waarde. Met de iso waarde geven we de gevoeligheid van de sensor aan. De sensor is eigenlijk het filmrolletje van vroeger.
Als de omstandigheden vrij donker zijn moet de iso omhoog. Hierdoor wordt de sensor gevoeliger en heeft minder tijd nodig om het licht tot zich te nemen. Omdat de meeste hutten in het bos staan is het licht vaak wat beperkt. Zelfs op een zonnige dag. Dit heeft tot gevolg dat de iso omhoog moet en er ruis in een foto ontstaat.
Ruis zijn kleine spikkeltjes die de verkeerde kleur hebben. Toch moeten we de iso wel omhoog doen want anders wordt de sluitertijd te langzaam. De sluitertijd is de tijd die we nodig hebben om voldoende licht op de sensor te laten vallen. Als dit te lang duurt heeft de vogel tijd om te bewegen en hebben we een onscherpe foto. De sensor registreert namelijk al deze bewegingen. In de praktijk zal je zien dat vogels maar weinig echt stil zitten. Ook is de kans groot dat we zelf bewegen als we er langer overdoen om een foto te maken ook dit zorgt natuurlijk voor een onscherpe foto.
Voor de minimale sluitertijd in combinatie met de gebruikte lens is een simpele formule. De sluitertijd moet minimaal net zo snel zijn als het aantal mm van de lens. In dit geval zou dat het volgende betekenen. Staat de lens op de ingezoomd op 90 millimeter dan is de sluitertijd minimaal 1/90 sec. Is de lens helemaal uitgezoomd op 400 millimeter dan is de sluitertijd minimaal 1/400 sec.
Deze formule geldt voor het uit de hand fotograferen. Als we vanaf statief werken, geldt deze regel niet want dan kunnen we in theorie het toestel volledig stil houden.
Beperking 3
Het aantal foto’s per seconde. Bij dit toestel is dat 3,7 per seconde. Als je hier nooit mee te maken hebt gehad denk je waarschijnlijk, dat kan niet missen met 4 foto’s in één seconde.
Helaas 4 fps (frames per second) is echt niet veel als je bijvoorbeeld een opname wilt maken van een vogel die wegvliegt of een vogel die in het water duikt. Als je niets wilt missen moet je al snel denken aan 10fps.
Wat kun je hier aan doen? Helemaal niets. Je kunt je fototoestel namelijk niet sneller maken dan dat hij is. Wat kun je wel doen? Je kunt je heel goed concentreren op een bepaalt shot. Vergeet de rest en let alleen maar op die ene vogel of die ene plek. Houdt er rekening mee dat er heel veel foto’s gaan mislukken.
Alles komt aan op de perfecte timing. Geloof mij, dit gaat in de praktijk erg tegenvallen. Maar laat je er ook door inspireren. Als het namelijk wel is gelukt heb je meteen ook een wereldplaat. Ook bij de profs lukken echt niet alle foto’s ondanks hun apparatuur wat vaak het beste van het beste is.
Tijd voor iets positiefs
Bij de bestandsindeling zie je RAW staan. Wat betekent RAW? Als je in RAW fotografeert betekent dit dat je alle informatie die er beschikbaar is van de foto word opgeslagen. Er gaat niets verloren. Dit heeft als groot voordeel dat als je later de foto gaat bewerken, het bewerkingsprogramma ook alle informatie ter beschikking heeft.
Je kunt bijvoorbeeld de witbalans later nog veranderen. Je bent aan het fotograferen in de zon maar je toestel staat nog op bewolkt. Niets aan de hand, één druk op de knop en het is gecorrigeerd. RAW is dus de manier waarop de gegevens worden opgeslagen. Om het makkelijk te maken heeft iedere fabrikant hier zijn eigen naam aan gegeven. Hier even een paar voorbeelden van de verschillende fabrikanten:
- Canon CR2
- Nikon NEF
- Adobe DNG
- Sony ARW, SR2, SRF
- Olympus ORF
Dit zijn dus allemaal verschillende namen voor hetzelfde. Als je de foto’s die je maakt bewerkt, zou ik dus altijd in RAW fotograferen.
Er is ook wel een klein nadeel, de bestanden zijn veel groter dan bijvoorbeeld jpg. De buffer die je toestel heeft, het aantal foto’s dat je achter elkaar kunt maken is ook kleiner dan bij jpg. In RAW kun je met dit toestel 6 foto’s achter elkaar maken en bij jpg kun je er 40 achter elkaar maken. Dat is wel een behoorlijk verschil natuurlijk
Wat kunnen we nu met deze gegevens?
Als je dit allemaal gelezen hebt, komt natuurlijk de vraag: hoe gaan we er het beste van maken? Vergeet in ieder geval de foto’s die je van een beroeps hebt gezien. Deze jongens komen lopen misschien wel met 20k aan apparatuur en wij met 400 euro. Dat verschil is gewoon te groot. Maar zij moeten er hun brood mee verdienen en wij doen het gewoon voor de lol of als hobby.
Maar hoe kunnen we nu toch het beste eruit halen. Zoals met alles waar we het beste proberen te bereiken moeten we accepteren dat er foto’s gaan mislukken. Als we dat namelijk doen is het niet zo erg om het uiterste van de spullen te vragen.
Probeer de sluitertijd zo laag mogelijk te houden. Zeker als we vanaf statief werken moet het mogelijk zijn om alles volledig stil te houden. Kan dit dan altijd zomaar? Nee!!! Waar je op moet letten zijn de momenten dat een vogel stil zit.
Als een vogel aan het eten is zal hij af en toe om zich heen kijken. Als je daar goed op let is er bijna altijd wel een moment dat hij even stil zit. Dat is het moment dat we afdrukken. Soms moet je gewoon even de tijd nemen om een bepaalt patroon te ontdekken van een vogel. Ze landen iedere keer op de zelfde tak of ze gaan bijvoorbeeld met het voer op een bepaalde plek zitten om het op te eten. Ook een vogel die zit te badderen kijkt vaak even om zich heen. Dat is ook een mooi moment.
Als je een actie foto wilt maken van een vogel die aan het badderen is, zal je al snel naar een sluitertijd van 1/500 sec. moeten en misschien wel naar 1/1000 sec. en dan zijn er nog steeds veel foto’s die gewoon niet mooi zijn. Maar het gaat uiteindelijk om de foto’s die wel gelukt zijn. Die houden we en de rest gaat in de prullenbak.
Als je bij een hut aankomt, kijk dan even rustig waar er misschien plekken zijn waar meer licht is. Natuurlijk verandert dit gedurende de dag, maar als jij het voer precies op de donkere plaatsen voor een hut hebt gelegd, maak je het jezelf wel een stuk moeilijker.
Kijk rustig kijken waar de bomen staan en hoe de zon zal gaan draaien dan is er vast wel een plek te bepalen waar de zon een poosje zal komen. Deze plekken hebben soms heel mooi licht als de zon er net op begint te komen. Meer licht zorgt ervoor dat je betere instellingen kunt gebruiken. Het is dus van belang om met voeren alvast rekening te houden met het licht.
Houdt de iso zo laag mogelijk. Dit is vaak een kwestie van uitproberen. Stel bijvoorbeeld je sluitertijd en diafragma in en ga dan kijken welke iso waarde je nodig hebt om een goed belichte foto te maken. Gewoon een proef foto met iso 100, dan 200, dan 300 enz. Dit hoeft niet van een vogel te zijn, neem bijvoorbeeld een tak als onderwerp en maak een paar proeffoto’s. Zo krijg je een idee van wat er mogelijk is die dag.
Uiteraard zullen de omstandigheden gedurende de dag veranderen en moet je je instellingen daar op aanpassen. Hou er rekening mee dat het in de ochtend meestal wat donkerder is. Als je dus actie foto’s wilt maken kun je dat misschien beter iets later op de dag doen.
Als de apparatuur op de top van het kunnen moet presteren, is het aan de fotograaf om goed en snel te handelen als de omstandigheden veranderen. Het blijft altijd schipperen tussen lagere iso, snellere sluitertijd of een kleiner diafragma (hoger getal).
Soms heb je niet zoveel te kiezen, je diafragma staat op het kleinste getal en je wilt een snellere sluitertijd omdat je de spetters van een badderende vogel goed in beeld hebben. Dan moet de iso omhoog. Beter een foto met ruis dan een totaal onscherpe foto, want die kan de prullenbak in.
Dan heb je de hele dag je best zitten doen. Je hebt regelmatig de instellingen aangepast aan de omstandigheden. Wat blijft er dan nog over om je foto nog beter te maken. Er zijn diverse fotobewerkingsprogramma’s die ons ook nog kunnen helpen. Er zijn altijd mensen die dat maar niets vinden, prima.
De mogelijkheden zijn er dus zou ik er maar gebruik van maken. Natuurlijk kun je met deze programma’s een foto volledig om zeep helpen maar vaak kun je een foto gewoon een stuk mooier maken. Let wel, een foto die niet scherp is zal dit ook met behulp van deze programma’s niet worden.
Zelf gebruik ik Lightroom en DXO. DXO gebruik ik vooral bij foto’s met veel ruis, de rest van de bewerkingen doe ik met lightroom. Als je dit eenmaal gewend bent, wil je echt niet meer zonder. Uiteraard zijn er nog vele andere programma’s. Betaalt of misschien wel gratis. Ik wil wel iedereen die vaak fotografeert, aanraden om te leren werken met zo’n programma. Je foto’s worden gewoon mooier. Ook kun je de compositie met deze programma’s sterk verbeteren.
De conclusie
De vraag die ik mij had gesteld was, kun je met dit set leuke foto’s maken vanuit een fotohut?
Het antwoord is volmondig: ja. Met deze set kun je absoluut thuiskomen met prachtige foto’s. zeker als je gebruik maakt van een programma om alles op de computer nog wat te verbeten. Ik kan geen reden bedenken waarom je dit niet zou moeten doen.
Sowieso is een dag in een fotohut al een beleving op zich. Ik ben in de loop der jaren al tientallen keren geweest en zit nog iedere keer uit te kijken naar de volgende keer. Eén van de dingen die je wel moet bedenken is dat het om natuur gaat. Het zijn in het wild levende dieren en die bepalen zelf of ze komen eten en of badderen voor een hut. Dat maakt het juist weer spannend. Maar op een paar meter afstand een grote roofvogel zien, maakt op iedereen wel indruk, foto of geen foto.
Hieronder staan nog een aantal foto’s als voorbeeld. Origineel en de bewerkte foto.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |